ارزیابی آسیب پذیری کالبدی بافت های شهری در برابر زلزله (نمونه موردی: منطقه 3 شهرداری شیراز)

حوادث غیرمترقبه نقش عمده ای در ایجاد خسارات مالی و جانی در جامعه انسانی در سراسر جهان ایفا می نمایند. با یک نگاه به تاریخ رویدادهای غیرمنتظره به خصوص زلزله، مشخص می شود که ایران یکی از 10 کشور آسیب پذیر در جهان است که شهرهای پرجمعیت آن با بافتی نامنظم بیشترین خسارات را متحمل می شوند. بنابراین موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری مطرح گشت و در این راستا اولین گام شناسایی میزان آسیب پذیری اجزاء و عناصر شهری با استفاده از مدل ها و روش های موجود در این زمینه می باشد. با توجه به آسیب پذیری شهرهای ما در برابر زلزله، در این پژوهش منطقه 3 شهرداری شیراز از نظر عوامل تاثیرگذار در آسیب پذیری ساختمان های شهری در برابر زلزله با استفاده از شاخص هایی چون جنس خاک منطقه، فاصله از گسل و ... در روش radius و gis مورد بررسی قرار گرفته است و بعد از تحلیل های انجام شده مشخص گردید که ناحیه فوق با در نظر گرفتن این عوامل دارای آسیب پذیری بالایی در برابر زلزله می باشد. به طوری که در صورت وقوع زلزله ای با بزرگی 7.4 ریشتر بیش از یک سوم بناهای منطقه تخریب خواهند شد و حدود 3700 نفر کشته و 30508 زخمی برجا خواهد گذاشت. این مطالعه نشان می دهد که وجود بافت ارگانیک، شبکه ارتباطی نامنظم و نبود تجهیزات شهری مناسب، موجب آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله می گردد. به این ترتیب از نتایج این ارزیابی می توان در پیش بینی برنامه های مدیریتی و شهری برای کاهش آسیب ها و تلفات استفاده نمود.